Saturday, January 14, 2006

SES RAHATSIZLIĞI OLAN HASTADA DEĞERLENDİRME

1. Birlikte değerlendirme
2. Hikaye alma, sorunun kronolojisinin çözümlenmesi
2.1.Genel anamnez formu ss. 3.4

2.2.Ses anamnez formu s.6

2.3.Disfoni değerlendirme modeli

2.3.1 Disfoni platformu bileşenlerinin değerlendirilmesi

2.3.1.1 Teknik ve ses yeteneği

2.3.1.2 Yaşam şekli ve meslek

2.3.1.3 Psikolojik faktörler : Kişilik ve duygular

2.3.1.4 GÖR ve diğer ilişkili tıbbi rahatsızlıklar

2.3.2 Üstte yatan patolojinin değerlendirilmesi

2.3.2.1 Nöromuskuler fonksyion bozuklukları : VKP, distoni, tremor, Parkinson, ALS ve ilişkili dejeneratif rahatsızlıklar, beyin hasarı ve inme

2.3.2.2 Mukozal sorunlar : Akut veya kronik inflamasyon, nodül, polip, kontak ülser ve granülom, kist, sulkus, neoplazi

2.4.Akustik ve algısal değerlendirme

2.4.1 Akustik ve algısal değerlendirme formu s.14

2.4.2 Kayıt araçları ve protokolleri

2.4.3 FF ve perde, intensite ve ses şiddeti ile ilgili ölçümler

2.4.4 Süre, hız ve prozodi ile ilişkili ölçümler

2.4.5 Ses kalitesi ile ilişkili ölçümler

2.4.5.1 Voice Profile Analysis Protocol Form s.20

2.4.5.2 Bipolar akustik algısal derecelendirmeler s.21

2.4.6 Konuşmanın akustik analizi

2.5. Aerodinamik değerlendirme

2.5.1 Ortalama fonatuar akım hızı MPFR

2.5.2 Akım Hacmi FV

2.5.3 Basınç ve rezistans

2.5.4 Akım glottogramı

2.5.5 Aerodinamik değerlendirme protokolü

2.6. İskelet ve kas değerlendirmesi

2.6.1 Vücut duruş bozukluğu belirteçleri

2.6.2 Fonasyon sırasındaki spesifik kas kötü kullanımları

2.7. Larinksin fizik muayenesi

2.7.1 Gerekli aletler

2.7.2 Bölgesel değerlendirme

2.7.2.1 Boyun kasları palpasyon tekniği s.38

2.7.2.2 Larinks dışı kas gerginliği evreleme kriterleri s.39

2.7.3 Ses telleri titreşim paterninin aletsel değerlendirmesi

2.7.3.1 Devamlı ışıkla değerlendirilen fonatuar parametreler:

* Abdüksiyon ve addüksiyon hareketlerinin hız, genişlik (range) ve simetrisi;

* laringeal diadokokinezi;

* glottal ve supraglottal postür;

* vokal fold kenarları.

2.7.3.2 Laringostroboskopi ile değerlendirilen fonatuar parametreler:

* amplitüd

* amplitüd simetrisi

* glottal kapanma paterni; tam, posterior chink, anterior chink, kum saati (ant ve post chink), irregüler chink, bowing (spindle şekilli), veya bunlardan birkaçının kombinasyonu.

* mukozal dalga

* faz kapanma: ortalama bir vibratuar siklusta açık fazın kapalı faza oranıdır, ses şiddeti ve perdesi ile değişir.

* faz simetrisi: amplitüd simetrisinden farklı olarak bu da dikkate alınmalıdır. Vokal fold kitlesinin, kas tonusunun veya pozisyonunun eşit olmamasından kaynaklanabilir.

* regülarite ve periodisite

* vokal foldların vertikal yaklaşım seviyesi

* viskozite ve sertlik: titreşmeyen bölümler

* supraglottik aktivite

* Stroboskopi değerlendirme formu ss. 50 51

2.7.3.3 Videolaringostroboskopi Değerlendirme Protokolü ss 49 50

2.7.3.4 Vibratuar paternleri değerlendirmenin diğer yöntemleri

* EGG

* Fotoglottografi

* Akım glottografi

* Videokimografi

* High speed link intensified dijital görüntüleme

2.8 Nörolojik değerlendirme

2.8.1 Laringeal EMG

2.9 Diagnostik ses terapisi

2.10 Psikolojik değerlendirme

(Kaynak: 4)